İş Analistliğine yeni başladınız veya başlamayı düşünüyorsunuz. Bu yöndeki iş ilanlarını takip ediyor firmaların iş analistlerinde ne gibi özellikler ve yetkinlikler aradığını merak ediyor olabilirsiniz.
Öncelikle sizi tebrik ederim. Bu merak ve araştırma aslında sizin ileride iyi bir iş analisti olacağınızın ilk göstergesidir. Yirmi bir yıllık aktif iş hayatımda o kadar çok kişi ile tanıştım ki bir unvan altında işlerini icra ediyorlar ama bu unvan altında çalışanların özellikleri nedir ne tür yetkinliklere sahiptir olmalıdır diye en ufak bir merakları yok. Yaptıkları iş kendilerine nasıl gösterildiyse ya da işin başında nasıl tarif edildiyse öyle yapmaya başlamışlar bir süre sonra yaptıkları rutinleşmiş ve emekliliklerine doğru yol alıyorlar.
Ama geçim kaygısı ama başka sebeplerden dolayı insanlar meslekleri hakkında okumayı, anlamayı ya da öğrendiklerini ANADİLLERİNDE yazma yoluyla paylaşmayı bırakmışlar. Yabancı dilde yazsınlar desem o da yok. Başka bir yazımda Türkçe bilgi kaynaklarının arttırılması konusunu ayrıca yazmayı düşünüyorum.
Bu durumda ülke olarak kişilerin çalıştıkları alanlarda mesleki gelişimleri, iş verenlerin beklediği yetkinlikler konusunda beklentileri nasıl olacak merak ediyorum.
Bu yazımda bir başlangıç olarak kendilerine İş Analistliği’ni meslek olarak seçenler için gereken yetkinliklere kısa bir başlangıç yapmayı istedim. Burada vereceğim yetkinliklerin temeli IIBA BABOK 3’de bulabilirsiniz. Bu bir yazı serisidir. Takip eden yazılarımda bu yetkinlikleri incelemeye devam edeceğim.
Temel Yetkinlikler:
Bu başlık altında yer alan yetkinlikler her iş analistinin sahip olması gereken yetkinliklerdir. Bir İK uzmanı kurumuna bir iş analisti alırken temel olarak araması gereken beceriler kısmında bunlara mutlaka bakmalıdır.
İletişim Yetenekleri,
Problem Çözme ve Analitik düşünme
İş Bilgisi,
Etkileşim Yetenekleri
Yazılım Uygulamaları
İletişim Yeteneği:
İş analistleri iyi bir iletişimci olmalıdır. Bu nedenle yeni iş analistleri kendilerini sözlü sözsüz iletişim becerileri konusunda mutlaka geliştirmelidirler. Bu proje çalışmaları sırasında paydaşlarla doğru iletişim kurmayı onların sözsüz olarak belirttikleri gereksinimlerini de anlamayı sağlar.
Bunun yanında iş analistleri iletişime girmede çekinik davranan, ihtiyaçlarını tam ifade edemeyen paydaşları paylaşıma çekebilecek kural ve yöntemleri de bilmeli ve öğrenmelidirler.
Vermiş olduğum İş Analizi eğitimlerinde bu konuyu özellikle belirttiğimi eğitimime katılanlar doğrulayacaktır. Özellikle iş analistleri kişilik tanıma konusunda ya eğitimler almalı ya da kendilerini bir şeyler okuyarak geliştirmelidir.
Bir sonraki yazımda diğer yetkinlikleri incelemeye devam edeceğim.
Problem çözme yetenekleri
Hepinizin doğrulayacağı üzere sorunsuz bir proje ya da iş yaşamı yoktur. Projeler kendi doğaları gereği var olan bir probleme/soruna çözümdür. Bu çözümün başarıya ulaşmasında iş analistleri kendi üzerlerine düşen görevleri yerine getirmelidir. Proje yaşamı boyunca ortaya çıkabilecek olan problemlerin nasıl kayıt altına alınacağını, adil bir şekilde çözüme nasıl kavuşturulacağını, tıkanan noktalarda ortaya çıkan krizlerin nasıl aşılabileceğini iş analistleri bilmelidirler.
Yine eğitimlerde belirttiğim üzere iş analistleri kendilerini problem çözme, risk yönetimi, kriz yönetimi ve çatışma yönetimi konularında mutlaka yetiştirmelidirler.
Eleştirel düşünme becerileri
İş analistleri ister çözüm olsun isterse üzerinde çalışılan problemin daha iyi anlaşılabilmesi için eleştirel bakış açısıyla sorgulanabilmesini sağlamalıdır. IIBA ‘in iş analistlerinin görevleri arasında belirttiği çözüm alternatiflerinin çalışılması bu kapsamda icrâ ettikleri görevleridir.
İletişim, problem çözme ve eleştirel düşünme becerileri iyi bir iş analistti olmak için temel olsa da, iş analistlerinin sahip olması gereken yetenekler bunlarla sınırlı değildir.
İş Analizi Becerileri :
Aşağıdaki beceriler yeni bir iş analistinde olması gereken veya geliştirmesi temel becerilerdir.
Dokümantasyon ve Şartname Becerileri
İş analizi gerçekleştirdiği faaliyetler sonucunda elde ettiği iş analizi bilgilerini muhataplarına uygun bir şekilde dokümante edebilmelidir.
Analiz Becerileri
İş analistleri gelen talepleri detaylandırmak, analiz dokümanını hazırlama ve çözümü analiz etmek için çeşitli teknikler kullanır. Yeni bir İş Analisti olarak, bir değişimin ya da yeni bir çözümün ortaya konulabilmesi için mevcut durum ile hedef durum arasındaki farklılıkları ortaya koyabilmelisiniz. Bunun için kök neden analizleri yapabilir, balık kılçığı diyagramları çizebilir ve bu çerçevede beyin fırtınası toplantıları düzenleyebilirsiniz.
Görsel Modelleme
İş analistleri olarak sözlü iletişimin yanında görsel iletişimin ne kadar önemli olduğunun farkında olmalıyız. İletişimde bir resim bin sözün yerini tutar. Bu nedenle ihtiyaçların anlaşılmasında, gereksinimlerin ve iş analizi bilgilerinin ortaya çıkartılmasında süreç analizi, süreç modelleme, kullanım durumları, zihin haritaları gibi görsel modellerden faydalanabilirsiniz.
Kolaylaştırma ve Ortaya Çıkarma Becerileri
İş analistleri genellikle paydaşların kendilerine ifade edemedikleri ihtiyaç ve gereksinimlerini keşfetmeleri gerekmektedir. Bunun için paydaşlarla gereksinim çalıştayları, odak grup toplantıları, beyin fırtınası toplantıları, mülakatlar, anketler gibi teknikleri kullanarak hedeflediği bilgilere ulaşmaya çalışılır.
İş Analizi Araçları
Yeni bir iş analisti olarak, temel ofis yazılımları yani Word, Excel ve PowerPoint gibi araçları kullanabilmeniz yeterli olacaktır. Bu yazılımların yanında Visio veya Enterprise Architect gibi modelleme araçlarını, DOORS veya Calibre gibi gereksinim yönetimi araçlarını, Jira veya Clearquest gibi iş veya hata yönetimi araçlarını kullanma becerileri de size güç katacaktır.
Pena Akademi olarak blog'umuzda yeni iş analistleri için hazırladığımız bir çok makale bulabilirsiniz. Kendinizi geliştirmeniz mesleğinizde daha başarılı olabilmeniz için ortalama 1 dk sürecek olan bu yazıları okumanızı tavsiye ederiz.